Marifetname'den yaş bahsi

Yaşların durumları çeşitli olduğundan kısaca 4 halde incelenmektedir.

1- Büyüme çağı

30 yaşına kadar devam eder.İki kısma ayrılır:

.Çocukluk çağı : 15 yaşına kadar devam eder
.Delikanlılık çağı : Büyümenin sonu olan otuz yaşına kadar devam eder.

2- Duraklama çağı

Buna gençlik yaşıda derler.40 yaşına kadar sürer.

3- Gizli düşüş çağı

60 yaşına kadar devam eder.

4- İhtiyarlık çağı

60 yaşından sonraki yaşlardır.

Çocukların mizacı mutedil , delikanlıların mizacı sıcak ve yaştır.
Gençlerin mizacı sıcak ve hiddetlidir. Duraklama yaşının dolmasından sonra vücuttaki sıcaklığın rutubetini etrafımızdaki hava çeker. Sıcaklık azalmaya başlar.Vücut vücutta bozulan ve eksilen hücreleri karşılamak için daima soğumaktadır.Lakin bozulma her geçen zaman içinde arttığı için ölen hücrelerin yerine yenileri gelmez. Gelen ile kullanılan farklı olunca bedende bulunan rutubet yok olmaya başlayınca vücut diriliği sönmeye başlar. En sonunda söne söne ölüm meydana gelir. Normal ölümde bu şekildedir.

Demek ki her bir şahsın ilk yaradılışına göre rutubeti tutan kuvveti , bulunan kuvveti ,ne kadar ise tabii ecelinin miktarı da odur. Herhangi bir kazaya uğramazsa ömrü o kadardır.

İnsanın huy , karakter , ahlak , şekli , tavrı ana rahmine nutfe vaki olduğu saatte baba ve annenin ta’lileri hangi işte ise o nutfenin zatına tesirle işlenmiş olur. Mesela ; saadet,şekavet,anlayışlı,ahmak,cömert,cimri,korkak,yiğit,sevgi,düşmanlık,hırs,kanaat,alçaklık,fakirlik zenginlik,rahat yada rahatsızlık cemal ve kemal,kelal ve melal her ne hal üzre ise o nutfe ( döl suyu ) nin zatına tesir eder.

Zamanın birinde bir paşa zevciyle çocuk yapmaya karar verir. Aradan 9 ay geçer ve çocuk doğar. Paşa da eşi de beyazdır. Fakat doğan çocuk zenci doğmuştur. Paşa bu olaya anlam veremez. Zamanın ileri gelenlerine durumu arz eder. Paşaya sorulur; eşinin daha önce dul olup olmadığı, yada eşinin zenci biriyle hal beş edip etmediği . Bu sorgulamalardan paşa da eşide temiz çıkar.. Yalnız der paşa: Odamızda zenci bir adam resmi vardı..tesir etmiş olabilirmi diye…İleri gelen zat durumu anlar…ve paşaya buyurur: İlişki esnasında zevcen o zenciyi hayal ettiğinden inzal olan nutfeye tesir ettiğinden çocuk zenci doğdu. Velhası kelam temiz bir çocuk isteniyorsa adab gözetilmeli ve hal kontrol edilmelidir. Zamanımızda nelerin doğdukları açıkça aşikardır.